1: Het is de hoogste tijd! Ja inderdaad, vanaf de eerste valsverklaring in 1975 vraagt de APAN al naar de beloofde nadere expertises. Die waren toen al beloofd. En nu zullen Niekus en De Vries die even komen leveren. Dat wordt een zware klus, want er is tot nu geen enkele wetenschapper die het heeft aangedurfd, het scheppen van die duidelijkheid. De heren weten waar we op zitten te wachten; op de uitvergrotingen van de krassen die met een electrisch aangedreven slijpschiijf zouden zijn aangebracht om de stenen ouder te doen lijken. Nooit zijn ze getoond, dat kon ook niet want ze zitten er niet op. Niekus en De Vries kunnen ze dus ook niet laten zien. Wat dan wel?

2: 'Valsheid in gesteente' werd al meer dan 20 jaar geleden aangekondigd. Al die tijd werd er blijkbaar onderzoek verricht en volgend jaar is het dan eindelijk klaar, precies in het grote Vermaningjaar 2018. Dat is prachtig want dan kan het mooi meeliften in de mediastroom van aandacht voor deze grote amateur archeoloog. Wrang is dan wel dat Niekus en De Vries de reputatie van Vermaning nog meer gaan schaden dan ze al gedaan hebben. Wrang is ook dat er geen enkele collega wetenschapper opstaat, te denken valt dan aan Hans Peters, om weerwoord te geven en hun onderzoeken eens langs de meetlat van de geijkte archeologische argumenten legt. Dan blijft er niks van over!

3: De eis van de tegenprestatie was dat De Vries en Niekus gedurende twee dagen voor de opening van onze expo in Burgum al het geëxposeeerde materiaal, incl Eemster, zouden kunnen bestuderen zonder pottenkijkers. Dat hebben we natuurlijk afgewezen. We waren echter wel verbaasd dat op een simpele vraag tot bruikleen van enkele artefacten van Hijken, bij het archeologisch Depot Nuis, er een dergelijk eisenpakket onder de tafel vandaan kwam. We kunnen ons niet voorstellen dat dit onderdeel uitmaakt van de normale gang van zaken rondom bruikleenverzoeken. We vragen ons dan ook af of Frans de Vries in Nuis op de stoel van de beheerder zit en of dat toelaatbaar is.

4: Dr. Dick Stapert heeft tot nu toe ook niks anders gedaan dan wat meningen verkondigen. Van hem zijn we geen enkel geijkt archeologisch argument tegengekomen betreffende de valsverklaringen van Hoogersmilde, Eemster, Hijken en het Neolithisch depot van Ravenswoud. En dat kan allemaal omdat er geen enkel weerwoord komt en is gekomen uit het vakgebied. Dat moedigt sommigen aan om telkens nog een stapje verder te gaan. Dat zien we hier in dit krantenartikel.

5: Hijken was dus de directe aanleiding voor de 'affaire Vermaning'. En dit 'corpus delicti' is vanaf 1976 voor niemand toegankelijk geweest voor onderzoek! Hoe kan dat mogelijk geweest zijn in onze rechtsstaat? En nu wordt het weer afgeschermd door Niekus en De Vries, die liever hadden gezien dat de APAN niet had geweten dat het in Nuis was, althans dat werd te kennen gegeven aan de bruikleenvrager die namens het museum in Burgum optrad. Hij moest het voor de APAN geheim houden.

6: Het is niet anders, maar 'populair wetenschappelijk' geeft geen vertrouwen in de opzet van 'Valsheid in gesteente'. En wij denken dat het boek niet voor de geïnteresseerde leek zou moeten zijn, maar voor de jonge geïnteresseerde wetenschapper die nog niet eens geboren was toen de zaak Vermaning werd opgestart. Niekus en De Vries als volksschrijvers van 'wetenschap', meer kunnen ze ook niet bieden want ze wensen geen commentaar uit 'hogere' kringen. Het is dus een veiligheidsprincipe. Een volksverlakkerij, maar dat zal niet gaan werken.

7: 'Ik heb Tjerk nog gekend...en natuurlijk ging ik ervan uit dat zijn vondsten echt waren'. Hier voert De Vries weer zijn symphatie-argument op. Eerder al werd dat vertaald in 'Vermaning was echt aardig'. Wij laten ons niet misleiden door dit soort uitspraken, Frans de Vries is een meedogenloze speler op het veld van de eer van Vermaning. Empathie is bij hem ver te zoeken. Hij heeft lak aan de erfenis van Vermaning en de reputatie van het vakgebied 'oude steentijd'. En die 'open blik' is ver te zoeken, hij wacht niet tot het laatst toe om ze vals te verklaren. Hij roept immers al gedurende meerdere jaren dat ze vals zijn, hij noemt dat 'Valsheid in gesteente'. Of gelooft hij zelf nog in zijn 'onschuldige' woorden.

8: En daar hebben we het al: 1100 vals, een stuk of 12 echt. Maar dat natuurlijk wel tegen beter weten in. Tenminste dat zou de uitkomst zijn wanneer hij en Niekus geijkte archeologische argumenten zouden hanteren. Wat er hier gebeurt is alleen maar wat roeptoeteren.

9: Het 'ijzerargument' wordt de laatste tijd als valsheidskenmerk tegen de midden paleolieten van Hoogersmilde, Hijken en Eemster ingezet. Dit zou ontbreken onder het bewerkte oppervlak van de stenen en dan zijn ze niet echt natuurlijk. Dit argument lijkt voortgekomen uit het feit dat er aan de oppervlakte van de Vermaning-mp's geen valsheid is aan te tonen. De slijpmachinekrassen die eerder als absoluut valsheidskenmerk golden zijn nooit aangetoond. Dit kon ook niet want ze zitten er niet op. Dat was in 1976 al bekend, want het Gerechtelijk Laboratorium in Rijswijk kreeg in 1976 de opdracht om ze op te sporen. Ze hebben ze niet kunnen vinden, dat staat in hun rapport. Daarmee zou de hele aanklacht tegen Vermaning ongeldig verklaard hebben moeten worden. Dat is echter niet gebeurd. Geen slijpmachinekrassen dus, dan maar naar wat anders gezocht, want vals moeten ze blijven. Liefst iets waar een normaal mens niet bij kan komen, iets onder het oppervlak; ijzer! Dat heet vast ook 'open blik'. Wanneer De Vries op zondag 26 november aanwezig was geweest in Burgum om bij de lezing van Klaas Geertsma 'Ceci n'est pas un artefact' te kunnen zijn, dan had hij de dia kunnen zien van de doorgezaagde Kern H-5 van Hijken en kunnen zien dat er wel degelijk ijzer op en onder het bewerkte oppervlak aan wezig is. Speciaal voor hem plaatsen we die dia dan hiernaast nog maar een keertje.

10: Er is door de APAN al heel veel onderzoek gedaan, met zeer positieve resultaten. Met dat 'binnenste buiten keren' zal dan ook wel weer het ontbreken van ijzer binnen in de stenen bedoeld worden. Gaan ze nu al die 1100 stukken doormidden zagen om dat aan te tonen? Hoeveel stukken van Vermaning hebben ze nu al onderzocht op het ontbreken van dit fenomeen? Wij weten zeker dat het er maar enkele stukken zijn. Veel te weing om een verregaande conclusie te kunnen trekken als 'vals'.

11: Dat technieken verbeterd zijn om wat simpel onderzoek te doen naar de condities van de midden paleleolieten van Vermaning is een slag in het gezich van echte onderzoekers. Maar hoe zat het ook al weer, we hebben toch al gedurende meerdere jaren kunnen lezen, zo vanaf 1975, dat de valsheid al met een 'loepje' kon worden aangetoond. Eemster werd in 2004 ook met dat eenvoudige instrumentje vals verklaard, Niekus was een van die loepzuivere kijkers. Maar eerder was het 'blote oog' zelfs al voldoende om de slijpmachinekrassen te kunnen zien. Ook De Vries heeft gepubliceerd dat hij met het blote oog het ijzer in een steen kan zien zitten. Spiegelen met betere onderzoeksmethoden van oa TNO is daarom lachwekkend. Maar misschien zijn de ogen van De Vries in de loop van zijn leven beter zicht gaan opleveren. En daar kan zefs TNO niet tegenop. Zijn geheugen is blijkbaar niet mee geëvolueerd, want hij vergeet gemakshalve het rapport Boom uit 1975. Zie daarvoor elders op deze pagina.

12: De vele vondsten zal wel slaan op Balloo, door Niekus hardnekking Assen-Noord genoemd, want de vindplaats moet geheim blijven. Maar iedereen weet waar het is, op een sterk hellende akker langs het Loonerdiep vlak tegenover het dorp Loon. Dat wij het Balloo hebben genoemd is omdat het zo mooi rijmt op Waterloo.

13: In de optiek van Niekus duidt het systematisch anders zijn van de vondstgroepen er op dat er meerdere vervalsers aan het werk zijn geweest. De ene maakte Hoogersmilde, de ander Hijken en een derde maakte Eemster en een ware meester maakte Balloo.

14: Ja logisch dat die onomstreden vondsten van oa Balloo anders zijn, ze komen immers niet uit een in situ en zijn veel ouder en behoren tot de Markkleebergkultuur van 180.000 BP. Het is een kultuur met driehoekige vuistbijlen en levallois. Het komt sterk overeen met het Moustérien van na de Saale-ijstijd. De artefacten zijn nagenoeg gelijk aan elkaar. Daar wordt door de noordelijke mp-steentijdarcheologen handig gebruik van gemaakt. Hebben ze mooi het gat wat onstaan was na de valsverklaring van de mp's van Vermaning mee kunnen opvullen. Mogen ze nog wel even gaan uitleggen waarom er in het buitenland in geen enkel museum windlak-vuistbijlen te zien zijn, terwijl dat hier de norm is voor echtheid.

15: Er is in 1975 door dr. Stapert en prof. Waterbolk al een rijtje valsheid kenmerken opgesteld, maar dat is blijkbaar nog niet alles. Wij zijn benieuwd of 'ijzer' daar na het APANbewijs dat er ijzer onder het bewerkte oppervlak van Kern H-5 van Hijken zit deel van uit gaat maken. Indien zo, dan is aangetoond dat De Vries en co werken met een onvolledig kennisbestand, beter gezegd; met een selectief gevuld kennisbestand en dan kan 'Valsheid in gesteente' zo de prullenbak in.

16: Wat Niekus hier aanhaalt over Franse, Duitse en Engelse deskundigen is wel heel erg misleidend. De argeloze lezer denkt nu dat hij het is geweest die deze deskundigen heeft geraadpleegd. Niets is minder waar, hij is nog nooit met zelfs maar één steen van Vermaning naar het buitenland geweest Wat hij hier opvoert zijn gegevens uit 1975 en -76 van Waterbolk. Het gaat dan om Mc Burney, professor Fr. Bordes en profgessor G. Bosinski. Mc Burney's twijfels werden in 1976 door prof. Waterbolk per kerende post weerlegd. Bosinskli heeft op een APANdag in Gewande in café De Sport Eemster als authentiek verklaard, en de rol van Bordes is door diezelfde Waterbolk in 1979 in z'n persoonlijke terugblik op z'n carriëre sterk bekritiseerd, wat er op neerkomt dat hij Bordes als zeer bedriegelijk zag. Deze zaken zijn alle bekend bij Niekus, maar komen hem niet goed van pas, want ze ontkrachten zijn gewichtige argument over de buitenlandse deskundigen.
Wat Niekus wijselijk maar niet vermeldt, om zijn hachje te redden, is dat professor Waterbolk en professor Van der Waals met de collecties Hoogermilde en Hijken tussen 1965 en 1975 in Europa voor expertise op stap zijn gegaan langs verschillende instituten. Waterbolk vermeldt daar later over dat hij 13 deskundigen heeft geraadpleegd, die de vondstgroepen allemaal positief beoordeelden. Het ging dus om authentieke prehistorische artefacten.

Klaas Geertsma en Govert van Noort.

 

Op zaterdag 16 december stond in het Dagblad van het Noorden onderstaand artikel. We zijn er van overtuigd dat de heren Niekus en De Vries lichtelijk in paniek waren geraakt toen bekend werd dat de APAN in het Museum de Sterrenwacht in Burgum een expositie aankondigde met als hoofdthema Tjerk Vermaning 'The Legend'. De expositie kreeg vnl in de Drentse media de nodige aandacht, oa door een RadioDrenthe interview. De expositie in Burgum kan gezien worden als een voorproefje op het komende Vermaningjaar 2018 wat van start zal gaan in het Drents Museum met een grote expositie over de man en z'n leven. Gekoppeld aan dat gebeuren gaat de PeerGroup op locatie in Hoogersmilde een theatervoorstelling houden. Hoe De Vries en Niekus onderstaand verhaal het Dagblad van het Noorden binnen hebben kunnen loodsen is ons een raadsel. Het is een artikel waar vele vragen bij gesteld kunnen worden, omdat het aan alle kanten rammelt en er pertinente onzin in wordt verkondigd. Dat zullen we dan alvast maar 'populair wetenschappelijk' gaan noemen. Daar prikken wij doorheen en we zijn geen leken, daarom trappen we niet in hun onnozele praatjes, maar gaan ze lek prikken met 16 kritische beschouwingen om precies te zijn. De beschouwingen staan rechts van het krantenartikel. Even slepen dus. (KG)

Niekus en de Vries beweren dat de onderzoekstechnieken sterk verbeterd zijn. Ja dat lijkt zo wanneer het rapport Boom systematisch buiten alle onderzoeken naar de aard van de Vermaningstenen gehouden wordt, zelfs in de rechtszaken tegen hem werd het niet als onlastend bewijs ingebracht. Het is wel te begrijpen dat het buiten het onderzoek is gehouden want Boom heeft in zijn rapport heel duidelijk op foto’s vastgelegd hoe de ribben op de werktuigen van Hoogersmilde en Hijken eruit zien. Precies in de goede vergrotingen, tussen 40 en 400x. Hadden er slijpmachinekrassen op gezeten, dan had hij die zeker ook afgebeeld.. Deze foto's zijn allemaal gemaakt met de elektronen microscoop, ze zijn daardoor uitzonderlijk scherp. Boom vergelijkt zelfs het rib-oppervlak met het oppervlak naast de rib. Waar zijn al deze foto’s die al gemaakt zijn in 1975? Boom heeft zelfs met de EDAX bepaald waar het oppervlak van de artefacten uit bestaat. Hij heeft bewezen dat het Hyaliet (windlak) oppervlak van een windlaksteen bestaat uit zuiver silicium, hij heeft dit gemeten nadat hij de steen eerst gewassen had met water en zeep. Maar hij heeft eveneens bewezen dat ook het oppervlak van een 'vers' artefact van Hoogersmilde alleen bestaat uit silicium, ook dt werktuig had hij eerst gewassen met water en zeep. De andere elementen die door hem gemeten werden, bleken te bestaan uit de elementen van huidvet. Dat laatste is het enige gegeven uit het rapport van Boom dat door Dick Stapert werd overgenomen in zijn rapport van 1976, dat hij voor de rechtbank moest produceren; hij stelde daarin dat de glans op de midden paleolieten van Vermaning door huidvet was veroorzaakt.

Met het rapport van Boom in de hand, wordt het steeds duidelijker waarom De Vries onder het oppervlak van windlak-hyaliet-artefacten het ijzer is gaan meten, want daar zit het ijzer. Op het oppervlak zit het Hyaliet en dat bestaat uit zuiver Silicium zonder ijzer. Dat had Boom in 1975 al aangetoond.

DAGBLAD VAN HET NOORDEN - 18 december 2017. De gedrukte APAN-reactie op het artikel van Niekus en De Vries van 16 december 2017. Het komt sterk overeen met de digitale versie die we hierboven hebben geplaatst. De kop is wat meer to the point, maar helaas is er niet in vermeld dat er twee Friese archeologen overtuigd zijn van de echtheid van de Vermaningstukken.